Een multi-effectis de makkelijkste en voordeligste manier om een grote hoeveelheid klanken in huis te halen voor je elektrische gitaar. Geen pedalen meer nodig, geen pedalboard, geen gitaarversterker. Of toch wel? We beantwoorden de meestgestelde vragen.
Vroeger móest je een elektrische gitaar aansluiten op een gitaarversterker (inclusief losse of ingebouwde speaker) en plaatste je daartussen ook nog één of meerdere effectpedalen. Zo maakte je als gitarist het gewenste geluid, van rustig tot scheurend en van funky tot galmend. Hoewel dit nog altijd veel gedaan wordt, stappen steeds meer gitaristen over op een multi-effect, wat al die apparatuur gedeeltelijk of volledig vervangt. Dit scheelt in ruimte en kosten, en maakt vervoer gemakkelijker.
Beginners kiezen meestal voor een eenvoudig multi-effect, wat leuk is om ervaring op te doen met de verschillende klanken die je met een elektrische gitaar kunt maken. Ervaren gitaristen zullen een geavanceerder model aanschaffen met topkwaliteit klanken en meer instellingen, zodat je het verschil met gewone pedalen en versterkers nauwelijks meer merkt.
Nee, niet als je weinig eisen hebt. Gitaristen willen meestal minimaal twee klanken kunnen maken met hun gitaar: een rustig, ‘clean’ geluid en een ruig rock/metal-geluid. Wat heb je daarvoor nodig? Dit zijn de opties:
De meeste gitaarversterkers voor starters hebben minimaal een cleane klank en een rock/metal-geluid. Dat is dus een veilige start.
Voor stil en simpel oefenen is er de kleine koptelefoon-oefenversterker. Ook deze heeft meestal enkele klanken, maar je kunt alleen spelen via je koptelefoon.
Wil je meer klanken en meer instelmogelijkheden, dan is een multi-effect de beste optie. Verbind hem met een gitaarversterker of sluit een koptelefoon aan. Zie vraag 4.
Avontuurlijke gitaristen gebruiken een interface om de gitaar te verbinden met hun computer, telefoon of tablet, en een gitaar-app om de verschillende geluiden te maken.
Als je het leuk vindt, kun je ook gaan voor de traditionele methode: een collectie van losse pedalen op een pedalboard opbouwen en aansluiten op je versterker. Zie vraag 7.
Het is goed om te weten dat zelfs goedkope multi-effects alle belangrijke geluiden bevatten die je nodig hebt. Waarom zou je toch een duurder multi-effect kopen?
Een belangrijk verschil tussen goedkope en dure multi-effects is het bedieningsgemak. Bij uitgebreidere multi-effects is het veel makkelijker om – tussendoor en tijdens het spelen – snel een aanpassing in je geluid te doen.
Verder hebben duurdere effecten bijvoorbeeld een groter aantal effecten, betere geluidskwaliteit, meer instelmogelijkheden, een touchscreen en meer aansluitingen.
Er bestaan ook multi-effects die maar enkele veelgebruikte effecten hebben, alsof er een paar gewone pedalen in één behuizing naast elkaar zijn gezet. Dit is perfect voor de no-nonsense gitarist.
Sluit de elektrische gitaar aan op het multi-effect met een normale gitaarkabel. Een lengte van 3 meter is genoeg voor de meeste beginnende gitaristen. Wil je meer bewegingsvrijheid, kies dan voor bijvoorbeeld 4.5 of 6 meter. Voor nog meer vrijheid gebruik je een draadloos gitaarsysteem in plaats van een kabel.
Je kunt een koptelefoon aansluiten op vrijwel elk multi-effect. Wil je niet via koptelefoon spelen, sluit het effect dan met een gitaarkabel aan op een gitaarversterker. Verder is een multi-effect te verbinden met bijvoorbeeld de geluidsinstallatie van een podium of oefenruimte, of op een audio interface, om opnames te maken op je computer (zie ook ‘USB’ bij vraag 6).
Investeer je in een duurder multi-effect met speakersimulatie, overweeg dan om een FRFR-speaker aan te schaffen in plaats van een gewone gitaarversterker, voor een zo neutraal mogelijk geluid. Op die manier kun je de gewenste gitaarklank maken, zonder dat je gehinderd wordt door de kleur die een gewone gitaarversterker aan het geluid zou toevoegen.
5. Wat voor geluiden zitten er in een multi-effect?
Je maakt je gitaargeluid op een multi-effect door de klanken van verschillende effecten en meestal ook versterkers en speakers te combineren. Hoe uitgebreider het multi-effect, hoe meer klankvariatie er mogelijk is.
Effecten: van gitaareffecten (meestal pedalen) zijn er in de elektrische-gitaargeschiedenis talloze varianten gemaakt en ze klinken allemaal anders. Zie de Adviespagina Gitaareffecten om de soorten te leren kennen.
Versterkers: traditioneel sluit je een gitaar aan op een gitaarversterker. Elke versterker heeft zijn eigen klank. De meeste multi-effects kunnen diverse versterkers simuleren.
Speakers: als een versterker het gitaarsignaal versterkt heeft, gaat het traditioneel naar één of meer (losse of ingebouwde) speakers. Ieder type speaker heeft een uniek geluid. Ook dit kan vaak door een multi-effect nagebootst worden.
6. Wat zijn de functies van een multi-effect en waar moet ik op letten?
Expressie/volumepedaal: hiermee maak je bijvoorbeeld wah-effecten, laat je het geluid aanzwellen of varieer je de pitchshift-toonhoogte. Het is niet essentieel, maar biedt veel expressie.
Display: hoe groter en hoe gedetailleerder het beeldscherm, hoe makkelijker het is om instellingen aan te passen.
Voetschakelaars: tijdens het spelen wissel je van effect met je voet. Hoe meer voetschakelaars er zijn, hoe meer controle je hebt over je geluid terwijl je speelt.
Druk- en draaiknoppen: een groot aantal knoppen lijkt ingewikkeld, maar ze maken het makkelijker om instellingen te wijzigen, omdat je minder door menu’s hoeft te bladeren.
USB: De mogelijkheden verschillen per multi-effect, bijvoorbeeld presets maken op de computer of opnemen op de computer. Opnemen kun je overigens ook altijd zonder USB, via een audio interface.
7. Wat is het voordeel van losse pedalen in plaats van een multi-effect?
Losse pedalen passen bij de gitarist die op zoek is naar iets unieks.
Karakteristiek geluid. Doordat er duizenden verschillende pedalen ('stompboxen') op de markt zijn, kun je precies het geluid maken dat je aanspreekt. Bovendien hebben vooral analoge pedalen een eigen geluid.
Meer controle. Je hebt directe en overzichtelijke toegang tot alle instellingen en aan/uit-schakelaars van de effecten. Meestal heeft elke instelling een eigen, stevige knop. Door allerlei menuutjes bladeren met kleine knopjes is niet nodig.
Uniek gevoel. Het kan heerlijk zijn om fysiek te werken aan een reeks effecten die niemand anders heeft. Elk pedaal heeft zijn eigen auditieve en visuele karakter en je bepaalt zelf de indeling op je pedalboard.
8. Wat voor multi-effect heb ik nodig voor een akoestische gitaar of basgitaar?
Als je een akoestische gitaar of basgitaar aansluit op een gewoon multi-effect voor elektrische gitaar, zal dit niet direct slecht klinken, maar het is ook niet ideaal. Het geluid van een multi-effect voor elektrische gitaar is namelijk ontworpen om specifiek het signaal van een elektrische gitaar zo goed mogelijk te laten klinken. Er zijn daarom speciale multi-effects voor basigtaar en akoestische gitaar verkrijgbaar.
